سوژه سه ساحتی در فلسفه اسلامی معاصر (دیدگاه مرتضی مطهری)
نویسنده
چکیده مقاله:
چکیده می توان تعریف یا تفسیر سوژه یا فاعل شناسا را در نظام های مختلف فلسفی که متضمن بحث از آن اند یا باآن مرتبط اند، مورد پرسش و پی جویی قرار داد.با این وصف مساله تحلیل و تفسیر مقایسه ای حقیقتی به نام فاعل شناسا را می تواند یکی از مهم ترین مسایل مربوط به فرا معرفت شناسی(metaepistemology) به شمار آورد. در همین چارچوب،مساله این نوشتار آن است که اگرماهیت سوژه یا فاعل شناسا در فلسفه جدید و در نزد فیلسوفانی مانند کانت تک ساحتی است، درفلسفه اسلامی معاصر، که در مقام مواجهه و گفتگو با چنین فلسفه هایی برآمده است، چند ساحتی است؟در اینجا اختصاصا به آرای یکی از فیلسوفان اسلامی معاصر یعنی مرتضی مطهری در این باب خواهیم پرداخت. با این وصف سوال این است که دیدگاه مطهری، به عنوان یکی از مفسران فلسفه اسلامی و طراحان معرفت شناسی معاصر فلسفه اسلامی در مواجهه با فلسفه جدید و به ویژه کانت، در باب ابعاد و جنبه های سوژه چیست؟ براساس مجموعه آرا واندیشه های مطهری، مبداء شناسایی وفاعل شناسایی از سه وجه معرفتی، هستی شناختی و روان شناختی (فلسفی) برخوردار است. وجه معرفتی وعلمی آن مربوط به طرح نظریه عقلانیت شهودی او مبتنی بر معقولات ثانی و تصدیقات بدیهی است، وجه هستی شناختی را باید در مولفه هایی مانند نظریه وجود ذهنی وتجرد ادراک پی جویی کرد و در نهایت وجه روان شناختی (فلسفی)را در رابطه با مولفه هایی چون علم حضوری، قوای ادراکی و... یافت.
منابع مشابه
دلایل مرتضی مطهری دربارۀ معناداری علم اجتماعی اسلامی
هدف: هدف از نگارش این مقاله، بازسازی و صورت‌بندی دلایل مرتضی مطهری دربارۀ معناداری علم اجتماعی اسلامی بود. بر این اساس، هم نظر اثباتی و مستقل وی بیان شده است و هم گفته‌های نفی‌ای و انتقادی دیگران پاسخ داده شده‌اند. روش: گردآوری داده‌های این مقاله، متن‌مدار بود و در مرحلۀ تحلیل داده‌ها نیز روش استنباطی و استنتاجی مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی به کار گرفته شد. یافته‌ها: نقدهای مرتضی مطهری به بی‌معنا...
متن کاملانقلاب اسلامی ایران از منظر استاد شهید مرتضی مطهری
این مقاله در ابتدا به مباحث «انقلاب»، «اقسام انقلاب»، «انقلاب اسلامی یا اسلام انقلابی؟» به طور اختصار از منظر شهید مطهری و با عنایت به کتاب پیرامون جمهوری اسلامی ایشان پرداخته و سپس به بحث اصلی یعنی «انقلاب اسلامی ایران» که بخش پایانی کتاب بررسی اجمالی نهضت‌های اسلامی در صد ساله اخیر است، می‌پردازد. استاد مطهری در بحث نهضت اسلامی ایران، چهار موضوع را مورد ارزیابی قرار می‌دهد که عبارتند از: ماه...
متن کاملحقوق طبیعی از دیدگاه جان لاک و مرتضی مطهری
موضوع حقوق طبیعی از بحث‌های مهم و قدیمی در اندیشۀ متفکران و فیلسوفان بوده است. اولین سؤال این است که مفهوم و جایگاه حقوق طبیعی در نزد مطهری و جان لاک چیست؟ دیدگاه‌های این دو حکیم دربارۀ چهار موضوع مهم حقوق طبیعی (آزادی، عدالت، مالکیت، حقوق بشر) و اختلافات و اشتراکات آن‌ها چیست؟ در این مقاله تلاش شده است که مبانی این دو متفکر در زمینۀ حقوق طبیعی و حقوق بشر بررسی شود. همچنین در این مقاله به مبان...
متن کاملبررسی مفهوم روشنفکری دینی و نواندیشی دینی در ایران معاصر؛ با تاکید بر دیدگاه های علی شریعتی و مرتضی مطهری
متن کامل
فلسفه اسلامی در ایران معاصر
به گواهی تاریخ، ایران اسلامی همواره مهد حکمت و اندیشه ورزی بوده است. حکیمان و عارفان این دیار ـ از فارابی و ابن سینا و مولوی تا سهروردی و حیدر آملی و صدرای شیرازی ـ در همه جای دنیا به عنوان ستارگان درخشان معرفت و معنویت شناخته شده اند. از این رو، از دیرباز طالبان معرفت از اطراف و اکناف عالم، چشم به فرزانگان این دیار دوخته اند و آثار اندیشوران ایرانی ـ اسلامی را در شرق و غرب عالم می توان ردیابی ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 7 شماره 3
صفحات 1- 13
تاریخ انتشار 2016-12-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023